Verdamping is cruciaal voor de prestaties van solvent inkten – maar het is ook de reden voor hun ontvlambaarheid. Voor verpakkingsdrukkers die met solvent inkten werken, is het verminderen van risico op explosie en veilige behandeling daarom van het grootste belang.
Waarom solvent inkten een veiligheidsrisico vormen bij het bedrukken van verpakkingen
Solvent inkten zijn ontvlambaar omdat ze vluchtige organische stoffen (VOS) in hun formulering bevatten, waaronder alcohol of koolwaterstoffen die fungeren als dragers voor de pigmenten van de inkt. Deze VOC-dragers worden ‘vluchtig’ genoemd omdat ze snel verdampen. En hoewel dit helpt bij het snel drogen van de inkt op het substraat, betekent dit ook dat ze een laag vlampunt hebben – ze stoten damp uit in concentraties die hoog genoeg zijn om een brandbaar mengsel met lucht te vormen, bij relatief lage temperaturen.
Als deze dampen zich in de atmosfeer van de drukkerijen opbouwen en in contact komen met een ontstekingsbron zoals een vlam of een vonk, is er een hoog risico op explosie of brand, met mogelijk catastrofale gevolgen. Bovendien kunnen solvent inkten fijne stofdeeltjes afgeven die ook ontvlambaar zijn.
Veiligheidsvoorschriften voor leveranciers van converters en inkt
Explosies en branden zijn te voorkomen met de juiste apparatuur en door veiligheidsprocedures en gedrag aan te nemen. Bovendien zijn er internationale voorschriften voor de veiligheid in een hoog niveau van veiligheid in omgevingen met een explosierisico. Deze regelgeving is van invloed op iedereen die met solvent inkten werkt – niet alleen converters, maar ook voor inktfabrikanten en distributeurs.
Deze blog legt de nieuwste regelgeving op dit gebied uit en maatregelen die moeten worden genomen om de naleving en veilige behandeling van solvent inkten te garanderen.
ATEX-richtlijnen beschrijven minimale EU-veiligheidsnormen
De ATEX-richtlijnen zijn twee EU-richtlijnen die de minimale veiligheidseisen voor gebruikte apparatuur en werkplekken in explosieve omgevingen beschrijven. De naam van de richtlijnen is afkomstig van de initialisatie van de Franse term Appareils destines à être utilises en Atmosphère Explosive (“Apparatuur bestemd voor gebruik in explosieve atmosferen”).
De vereisten van de richtlijnen zijn in werking gesteld door middel van nationale wetgeving in de EU-lidstaten en in het Verenigd Koninkrijk. Werklocaties waar het risico op stofexplosies bestaat, moeten voldoen aan de wettelijke ATEX-richtlijnen. De richtlijnen zijn ook van toepassing op inktdoseersystemen die worden gebruikt voor inkten of verven op oplosmiddelen in de drukkerij.
Laten we de twee ATEX-richtlijnen in meer detail bekijken…
ATEX 114 – De richtlijn betreffende de “apparatuur”
ATEX 114, Richtlijn 2014/34/EU, ATEX 114, beschrijft de eisen voor apparatuur en beschermde systemen die bestemd zijn voor gebruik in explosiegevaarlijke omgevingen. Deze specifieke eisen zijn opgenomen in Europese en internationale normen, zoals EN-IEC 60079. Apparatuur die aan deze eisen voldoet, wordt getest en bevoegd om een internationaal logo te dragen. Dit logo is herkenbaar aan een symmetrische zeshoek die de inscriptie van een epsilon met een ‘X’ bevat.
ATEX 153 – De richtlijn betreffende de “werkplek”
ATEX 153, Richtlijn 1999/92/EG, van de werkplek, beschrijft minimumeisen voor de verbetering van de bescherming van de veiligheid en de gezondheid van werknemers die mogelijk in gevaar zijn door explosieve omgevingen. Deze richtlijn verplicht werkgevers om gebieden waar explosieve atmosferen kunnen optreden in ‘veiligheidszones’ te classificeren.
ATEX-veiligheidszones – en hoe u risico’s in de printfaciliteit kunt beoordelen
Deze indeling van elke veiligheidszone is gebaseerd op de waarschijnlijkheid dat een explosieve atmosfeer optreedt:
- Zone 0: dit wordt gedefinieerd als de zone met het grootste risico op explosie. Dit geldt wanneer een mengsel van ontvlambare materialen meer dan 1000 uur per jaar op een specifieke locatie aanwezig is, bijvoorbeeld de directe omgeving rond de drukpers en waar de inkten op oplosmiddelen worden verwerkt.
- Zone 1: dit beschrijft een ruimte van gemiddeld risico, waarbij een explosieve atmosfeer af en toe bij normaal gebruik zal optreden. In deze zone kan tussen 10 en 1000 uur per jaar een mengsel van ontvlambare materialen aanwezig zijn.
- Zone 2: Dit is waar een explosieve atmosfeer waarschijnlijk niet zal optreden tijdens een normale werking. Hier is elk brandbaar mengsel minder dan 10 uur per jaar aanwezig. Een voorbeeld kan het gebied zijn rond een vat met basiscomponenten
IECEx – wereldwijd erkende certificering voor veiligheid van apparatuur
IECEx-certificering is een wereldwijd erkend certificeringssysteem voor apparatuur en diensten in explosieve omgevingen of “Ex Areas”. Het doel is ervoor te zorgen dat Ex-gebieden en personeel dat erin werkt zo veilig mogelijk zijn. De kwaliteitsspecificaties zijn gebaseerd op de normen van de International Electrotechnical Commission (IEC). IECEx omvat drie conformiteitsbeoordelingsregelingen:
- Het Certified Equipment Scheme – dat de zekerheid biedt dat apparatuur die in gevaarlijke omgevingen wordt gebruikt, voldoet aan de strengste veiligheidseisen. Voor de gebruikers van apparatuur betekent dit een verminderd risico op explosies, branden en ongevallen.
- De IECEx-certificering van personeelsregeling – evaluatie en certificering van de competentie van personen die op of voor gevaarlijke locaties werken.
- De IECEx Certified Service Facilities Scheme – voor de evaluatie en certificering van dienstverleners voor reparatie, inspectie en onderhoud van apparatuur.
ATEX verschilt van IECEx
Hoewel ATEX wordt gedreven door wetgeving, is IECEx “standaardgedreven” en heeft het een wereldwijde betekenis. Het wordt in veel landen erkend en maakt de internationale handel en markttoegang voor gecertificeerde producten eenvoudiger.
Hoewel ATEX de EU aangaat, heeft IECEx een wereldwijde betekenis, met haar normen opgenomen in de veiligheidswetgeving in veel landen over de hele wereld.
In sommige opzichten zijn de IECEx-eisen strenger dan die van ATEX. Onder ATEX kan de fabrikant bijvoorbeeld de modules voor het testen en de productiecontrole samenstellen. IECEx vereist echter dat een derde partij deze verantwoordelijkheid op zich neemt. Bovendien biedt IECEx transparantie, omdat alle certificeringen webgebaseerd zijn en kunnen worden gecontroleerd en gedownload op de IECEx-certificeringswebsite.
Inktdispensers die veiligheidsvoorschiften naleven brengen gemoedsrust!
Dankzij de IECEx-certificering en ATEX-naleving kunnen het personeel in de drukkerij ervan overtuigd zijn dat hun apparatuur voldoet aan de strengste veiligheidsnormen voor explosieve atmosferen die verband houden met solvent inkten. Inkdispensers voor de verwerking van solvent inkten zijn speciaal aangepast aan die normen.
In de volgende blog zullen we onderzoeken welke functies nodig zijn voor inktdispensers om te voldoen aan de ATEX-richtlijnen en de veiligheidsnormen van IECEx.
Als u vragen heeft over onze oplossingen voor uw inktlogistiek, aarzel dan niet om contact met ons op te nemen!
